12 komendantów wojewódzkich policji nie odpowiedziało na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o szczegółowe informacje nt. kontroli w siłowniach, klubach fitness i innych obiektach sportowych. Kompetencje RPO do zbierania informacji o prowadzonych sprawach nigdy wcześniej nie były kwestionowane, dlatego niezrozumiała jest obecna interpretacja komendantów, która odbiega od wykładni Komendanta Głównego Policji. Jej przyjęcie mogłoby sparaliżować działania konstytucyjnego organu ochrony praw i wolności – informuje biuro RPO.
RPO Marcin Wiącek napisał w tej sprawie do komendanta głównego policji gen. insp. dr. Jarosława Szymczyka.
Ograniczenia pandemiczne nie pozwalały ludziom uprawiać sportu i ćwiczeń fizycznych - ważnych szczególnie w tym czasie. Zamknięcie basenów, aquaparków siłowni, centrów fitness itp. wpłynęło negatywnie na ich dobrostan fizyczny i psychiczny. Od końca 2020 r. Policja z innymi służbami prowadziła w całym kraju kontrole takich obiektów. RPO wskazywał na wadliwe wprowadzenie zakazów takiej działalności.
W związku z postępowaniem wyjaśniającym nt. kontroli, prowadzonych od 28 grudnia 2020 r. w obiektach sportowych, Rzecznik zwrócił się do komendantów wojewódzkich.
Prosił o wskazanie kontrolowanych basenów, aquaparków, siłowni, klubów i centrów fitness, boisk, siłowni plenerowych oraz hal sportowych w danym województwie; podanie podstawy faktycznej i prawnej interwencji, ich terminów, stwierdzonych naruszeń, rodzaju działań i liczby osób wylegitymowanych oraz przyczyn tego. Pytał też, czy legitymowanym postawiono zarzuty lub czy skierowano wnioski o ukaranie.
RPO z zaskoczeniem przyjął odpowiedzi części komendantów. Uznali oni, że wskazana przez Rzecznika ustawowa podstawa prawna – art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku – nie wystarcza do podania informacji o liczbie i rodzaju podejmowanych czynności.
Dwunastu komendantów wojewódzkich nie przesłało odpowiedzi. Informacji tych udzielili jedynie Komendant Miejski Policji w Piotrkowie Tryb., Komendant Stołeczny Policji oraz komendanci wojewódzcy w Radomiu, Rzeszowie i Wrocławiu.
Kompetencje Rzecznika do zbierania informacji o prowadzonych sprawach nigdy wcześniej nie były kwestionowane. W wieloletniej praktyce wymiany informacji między Rzecznikiem, Komendantem Głównym Policji oraz poszczególnymi komendami, podobnego rodzaju dane były przekazywane na wniosek RPO. Świadczyło to o rzetelnych podejściu Policji do obowiązków, uprawnień Rzecznika i prawidłowej wykładni i stosowania prawa. Przyczyniało się to do dobrej współpracy.
Nie jest zatem zrozumiałe, dlaczego przyjęta obecnie interpretacja poszczególnych komendantów odbiega od wykładni Komendanta Głównego Policji.
A przyjęcie poglądu części komendantów mogłoby m.in. sparaliżować działania konstytucyjnego organu ochrony praw i wolności, zwłaszcza co do problemów generalnych podejmowanych z urzędu.
Zgodnie z ustawą o RPO organ, organizacja lub instytucja, do których zwróci się Rzecznik, obowiązane są z nim współdziałać i udzielać mu pomocy, w tym udzielać żądanych przez niego informacji i wyjaśnień. Żądanie przedłożenia informacji może dotyczyć każdej sprawy prowadzonej przez sądy, prokuraturę i inne organy ścigania. Jego niespełnienie należy ocenić jako naruszenie przepisów ustawowych, ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Dlatego Marcin Wiącek prosi komendanta głównego o zwrócenie uwagi komendantom wojewódzkim na konieczność prawidłowej realizacji uprawnień kontrolnych RPO.
„Należy zauważyć, że Rzecznik Praw Obywatelskich nie prowadzi jedynie działań na podstawie wniosków indywidualnych obywateli, ale również prowadzi działania związane z ochroną praw człowieka w aspekcie ogólnym lub systemowym. Przyjęcie poglądu części komendantów mogłoby spowodować m.in. sparaliżowanie działań konstytucyjnego organu ochrony praw i wolności w szczególności w odniesieniu do problemów generalnych podejmowanych z urzędu, np. na podstawie doniesień prasowych (zob. art. 9 pkt 3 ustawy o RPO).
Ponadto należy podkreślić, że zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o RPO organ, organizacja lub instytucja, do których zwróci się Rzecznik, obowiązane są z nim współdziałać i udzielać mu pomocy, a w szczególności: 1) zapewniać dostęp do akt i dokumentów na zasadach określonych w art. 13 ustawy o RPO; 2) udzielać Rzecznikowi żądanych przez niego informacji i wyjaśnień; 3) udzielać Rzecznikowi wyjaśnień dotyczących podstawy faktycznej i prawnej swoich rozstrzygnięć; 4) ustosunkowywać się do ogólnych ocen, uwag i opinii Rzecznika. Obowiązki te pozostają w ścisłym związku z uprawnieniami Rzecznika określonymi w art. 13 ust. 1 pkt 1–3 oraz w art. 16 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o RPO. Wyliczenie zawarte w tych przepisach nie ma jednak charakteru wyczerpującego3 . Ponieważ art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy o RPO stanowi o żądaniu informacji o stanie prowadzonej sprawy, dlatego należy uznać, że w tym przypadku chodzi o sprawę, w której postępowanie nie zostało jeszcze zakończone.
Żądanie Rzecznika Praw Obywatelskich przedłożenia informacji może dotyczyć każdej bez wyjątku sprawy prowadzonej przez sądy, prokuraturę i inne organy ścigania4 , a jego niespełnienie należy ocenić jako naruszenie przepisów ustawowych, ze wszystkimi tego konsekwencjami”.
Rzecznik docenia starania Policji w walce z epidemią koronawirusa. Jest jednak zobowiązany do wyjaśnienia wątpliwości co do poszanowania także innych praw i wolności konstytucyjnych niż tylko ochrona zdrowia. Rzecznik deklaruje także wolę współpracy w celu wyjaśnienia wątpliwości poszczególnych komendantów dotyczących kompetencji RPO.
źródło: biuro RPO
foto: radio PiK
_large.jpg)